Στις εγκαταστάσεις του σχολείου μας έγινε την Πέμπτη 7 Ιουνίου η παρουσίαση στους γονείς και ο απολογισμός του πιλοτικού παιδαγωγικού μας προγράμματος «Η ανάπτυξη της ατομικής και συλλογικής ευθύνης των παιδιών στις σχέσεις τους με τους συνομηλίκους». Το πρόγραμμα και την εξέλιξη του κατά τη δεύτερη χρονιά υλοποίησής του, παρουσίασαν η κ. Αρχοντία Καθάριου, προϊσταμένη του Νηπιαγωγείου και ο κ. Γιώργος Μπάρμπας, επίκουρος καθηγητής Ειδικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, και το σχολίασε η Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής 11ης Περιφέρειας Λάρισας κ. Αρτεμις Παπαδημητρίου.

Παρουσιάσαμε στους γονείς τον τρόπο που δουλεύουν και λειτουργούν τα παιδιά τους στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο μας μέσα από την υλοποίηση του παιδαγωγικού μας προγράμματος. Το πρόγραμμα έχει δύο κεντρικούς άξονες στόχων:

• την ανάπτυξη της ευθύνης του εαυτού απέναντι στους συνομηλίκους, και
• την ανάπτυξη ικανοτήτων για τη διαχείριση του εαυτού μέσα στη συλλογική λειτουργία

Το πρόγραμμα υλοποιείται και στα τρία πεδία λειτουργίας μέσα στο σχολικό περιβάλλον:

1. Ελεύθερο παιχνίδι – διάλειμμα
2. Ομαδοσυνεργατική μέθοδος στην οργάνωση των μαθησιακών δραστηριοτήτων σε όλα σχεδόν τα γνωστικά αντικείμενα του Αναλυτικού Προγράμματος, και
3. Αυτονομία – αυτοεξυπηρέτηση – ρουτίνες

σε όλο δηλαδή το φάσμα της δραστηριότητας των παιδιών μέσα στο νηπιαγωγείο.

Οι βασικοί δείκτες – στόχοι του προγράμματος για φέτος και στα τρία πεδία ήταν, σύμφωνα με την κ. Αρχοντία Καθάριου:

• η αυτορρύθμιση – αυτο-οργάνωση και ιδιαίτερα η αποτελεσματική λειτουργία των μικρών ομάδων στο πλαίσιο της ομαδοσυνεργατικής λειτουργίας στις οργανωμένες μαθησιακές δραστηριότητες, όπου επιδιώχθηκε η ενεργητική συμμετοχή όλων των παιδιών,
• η μείωση της απεύθυνσης στη νηπιαγωγό από τα παιδιά,
• η διαχείριση συγκρούσεων από τα ίδια τα παιδιά, και
• η διαμόρφωση μαζί με τα παιδιά κανόνων – κριτήριων συλλογικής λειτουργίας

Η συζήτηση με τους γονείς βασίστηκε σε συγκεκριμένα βασικά παιδαγωγικά ζητήματα, τα οποία έθεσε ο κ. Μπάρμπας όπως, του προσδιορισμού των γνωστικών ικανοτήτων, που είναι σημαντικό να αναπτύξουν τα παιδιά σ’ αυτή την ηλικία, της σχέσης μεταξύ ευθύνης εαυτού και ανάπτυξης ικανοτήτων, της σημασίας να διαμορφώνονται μαζί με τα παιδιά ή ακόμα και από τα ίδια τα παιδιά οι κανόνες της συλλογικής λειτουργίας καθώς, και ο προσδιορισμός των συνεπειών όταν αυτοί δεν τηρούνται.

Η κ. Άρτεμις Παπαδημητρίου, η οποία στήριξε με την παρουσία της την εκδήλωση, στάθηκε στην αξία των σχέσεων και των κοινωνικών δεξιοτήτων, στην μαθησιακή ετοιμότητα των παιδιών αλλά και στις δια βίου δεξιότητες που θα κατακτήσουν διαμέσου αυτών.

Η κ. Καθάριου, συνοψίζοντας την αναλυτική παρουσίαση των δεδομένων της αξιολόγησης σε όλους τους τομείς λειτουργίας του σχολείου, διατύπωσε ως βασικό συμπέρασμα ότι προωθήθηκαν και οι τέσσερις βασικοί στόχοι της φετινής χρονιάς. Πιο συγκεκριμένα:

• Στην αυτορρύθμιση – αυτοργάνωση (στην τραπεζαρία, στην αυτο-εξυπηρέτηση, στη κοινή λειτουργία στους χώρους του σχολείου, στις μαθησιακές δραστηριότητες, στην αυλή, στο ελεύθερο παιχνίδι) τα παιδιά δε λειτουργούν τόσο με εντολές από τη νηπιαγωγό αλλά κυρίως με την δέσμευση που έχουν αναλάβει απέναντι στην ομάδα.
• Η απεύθυνση στη νηπιαγωγό για επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν στις σχέσεις τους είναι σπάνια. Το ίδιο ισχύει και για την έκκληση βοήθειας σε θέματα που αφορούν την αυτοεξυπηρέτηση τους, τις υποχρεώσεις τους, τα προσωπικά τους είδη, την υγιεινή και φροντίδα του χώρου. Έγιναν υπεύθυνα για τον εαυτό τους και τους άλλους και λειτουργούν δίχως το δεκανίκι του ενήλικα στο μέτρο των δυνατοτήτων τους.
• Τροποποίησαν αρνητικές συμπεριφορές με επίγνωση και με στόχο να ανήκουν στις παρέες που εκείνα επέλεξαν. Για να υπάρξουν, όμως, μέσα σε αυτές έπρεπε να λειτουργήσουν υπεύθυνα με τα κριτήρια που εκείνα είχαν θεσπίσει. Τα κλάματα και οι εγωκεντρικές συμπεριφορές κάποιων παιδιών -αντί της τακτικής να επιχειρηματολογήσουν- μειώθηκαν γιατί έβλεπαν ότι το πρόβλημα δεν λυνόταν έτσι, παρά μόνο έχαναν το δίκιο τους.
• Έμαθαν να λειτουργούν αποτελεσματικά σε ομάδες στις μαθησιακές δραστηριότητες, στο παιχνίδι μέσα και έξω στην αυλή, να επιλύουν τις διαφορές τους, να συζητούν με νόημα και να ακούν ό ένας τον άλλον χωρίς να παρεμβαίνει ο ενήλικας.
• Οι συγκρούσεις και στους 3 τομείς λειτουργίας μετατράπηκαν σε συγκρούσεις που λύνονται γιατί με το πρόγραμμα μας τα παιδιά πλέον είναι καλά εξοικειωμένα να συζητάνε μεταξύ τους τα προβλήματα με επιχειρήματα.
• Ο λόγος καλλιεργήθηκε σε όλα τα παιδιά. Ανέπτυξαν ανώτερες ποιοτικά δεξιότητες σε αυτό τον τομέα. Αυτό παρατηρήθηκε ότι συνδέεται ιδιαίτερα με την βελτίωση της ποιότητας των σεναρίων τους στο ελεύθερο παιχνίδι. Σ’ αυτό συνετέλεσε ήδη από την προηγούμενη χρονιά και η τακτική των παρεμβάσεων των νηπιαγωγών στην υποστήριξη των σεναρίων, όπου αυτό κρινόταν αναγκαίο. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του λόγου φάνηκε ότι είναι καθοριστικός παράγοντας στις σχέσεις των παιδιών μέσα στις ομάδες των συνομηλίκων και αποτέλεσε γέφυρα για τα επόμενα παιδαγωγικά βήματα που επιχειρήσαμε φέτος.
• Τα μοναχικά παιδιά είναι μόνο 2 σε όλο το σύνολο του σχολείου και αυτά όχι συστηματικά και για ειδικούς λόγους το καθένα.
• Τα οφέλη στη ζωή και καθημερινότητα των παιδιών κατέγραψαν και επιβεβαίωσαν οι γονείς των παιδιών μέσα από ανώνυμα ερωτηματολόγια που τους δόθηκαν πριν την αξιολόγηση.
• Δόθηκε αξία στην επιθυμία τους και στην ανάγκη τους . Η ανάγκη που αισθάνθηκαν οι ίδιοι να επιλύσουν θέματα συλλογικής λειτουργίας αναδείχθηκε από τις συχνές καθημερινές συζητήσεις μας για εξεύρεση λύσης και η εφαρμογή βασίστηκε ακριβώς πάνω σε αυτό: ήταν δική τους προτεραιότητα να βρουν λύση είτε γιατί τους δυσκόλευε στην πράξη είτε γιατί τους ενοχλούσε κάτι ιδιαίτερα και συστηματικά. Επιπλέον εμείς τονίζαμε και συζητούσαμε καθημερινά με τα παιδιά για τα οφέλη των κοινών κριτηρίων στην καθημερινότητα τους και έτσι τα αναγνώρισαν και τα ίδια.
• Συνολικά, τα παιδιά γεύτηκαν τα οφέλη αυτής της ενδυνάμωσης του εαυτού σε συνδυασμό με τη χαρά και ικανοποίηση του «ανήκειν» και όχι σε αντιδιαστολή μεταξύ των δύο.

Σχετικό βίντεο μπορείτε να δείτε εδώ.