«Η Νίκη είμαι εγώ», λέει μια μικρή μου μαθήτρια όταν η δασκάλα της μουσικής ανακοινώνει ότι θα τους μάθει ένα τραγούδι για τη νίκη των Ελλήνων.
«Κι εγώ έχω μια ξαδέρφη που τη λένε Ειρήνη», λέει κάποιος άλλος.
Όσοι γνωρίζουν από παιδαγωγική, ξέρουν καλά πως οι έννοιες ελευθερία, πόλεμος, ειρήνη, πατρίδα είναι αδύνατο να γίνουν κατανοητές για τα μικρά παιδιά του νηπιαγωγείου και της προσχολικής ηλικίας, τα οποία δεν μπορούν να συλλογιστούν με αφηρημένες έννοιες και να προχωρήσουν σε γενικεύσεις δίχως βιώματα.
Αυτή είναι η πραγματικότητα: τα μικρά παιδιά σκέφτονται με οντότητες, πράγματα, βιώματα. Δεν μπορούν να κάνουν νοερά μακρινά ταξίδια σε χρόνο που δεν έζησαν, στις αντιλήψεις και τις καρδιές των μεγάλων.
Εμείς πιστεύουμε στην ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών ακόμη και σε αυτές τις γιορτές με το τόσο ιδιαίτερο περιεχόμενο.
Έτσι φέτος αξιοποιήσαμε κόμικς και στοιχεία από την λαϊκή κουλτούρα, χρησιμοποιήσαμε μουσική και τραγούδια έξω από κλισέ επαναλήψεις,συνδέσαμε την έννοια της πατρίδας και την ελληνικότητα με την τέχνη της μουσικής και με Έλληνες ποιητές.
Δεν είναι ένας εναλλακτικός εγκεντρισμός αυτή η πρόταση. Είναι στενά δεμένη με προβληματισμό για το παραπέρα και παρακάτω της παιδαγωγικής πράξης. Είναι ευθύνη για το «πού πάμε».
Αν οι εκπαιδευτικοί μπορέσουμε με τις επιλογές μας, τα παιδιά να συνδέσουν αυτές τις σημαντικές συλλογικές στιγμές με δικά τους συναισθήματα, με την κουλτούρα του τόπου και των γονιών τους, με βιώματα που έχουν νόημα για εκείνα, θα έχουμε μάλλον καταφέρει να φυτέψουμε στην ψυχή τους ένα σπόρο αυθεντικής ελληνικότητας που θα ανθίσει και θα δώσει τον καρπό του.