Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της επαγγελματικής ταυτότητας του ειδικού παιδαγωγού και ποιος ο ρόλος του στη διεπιστημονική παρέμβαση;

Ο ειδικός παιδαγωγός δεν ανήκει σαν ειδικότητα στα ιατρικά ή στα  παραϊατρικά επαγγέλματα αλλά στο πεδίο της ειδικής αγωγής. Δεν έχει ως αρμοδιότητα τη  διάγνωση αλλά το  σχεδιασμό και υλοποίηση θεραπευτικών εκπαιδευτικών  προγραμμάτων, με βάση τη διάγνωση ή τα δεδομένα που έχουμε  στη διάθεσή μας για το παιδί.

Λαμβάνει υπόψη  την  αιτιολογία της διαταραχής ή τη φύση της δυσκολίας  ερμηνευτικά μεν αλλά μέσα στα πλαίσια του “σχολείου”  με σκοπό να σχεδιάσει το πώς θα δουλέψει με το παιδί μέσα σε αυτό και να το ενισχύσει εκεί όπου υπάρχει ανάγκη/ες.

Ο ρόλος του συχνά υποβαθμίζεται έναντι των άλλων ειδικοτήτων  στην αξιακή αναπαράσταση της κοινωνίας για τους επαγγελματίες στην ειδική αγωγή. Συνήθως καλείται να εκτελέσει οδηγίες από άλλες ειδικότητες, ενώ στην πράξη είναι ο μόνος που έχει την τεχνογνωσία να υλοποιήσει την ένταξη του παιδιού μέσα στο σχολικό πλαίσιο  με  στοχευμένες παιδαγωγικές  παρεμβάσεις.

Ο ειδικός παιδαγωγός, ειδικότητα  που στη χώρα μας προέρχεται από ελάχιστα παιδαγωγικά  τμήματα και σε επίπεδο μεταπτυχιακής εκπαίδευσης, έχει ως έργο  να κάνει αξιολόγηση και  θεραπευτικές παρεμβάσεις ώστε να ενισχύσει το μαθητή με δυσκολίες στο μαθησιακό πλαίσιο και να τον εντάξει μέσα στις κοινωνικές ομάδες του σχολείου.

Η προσέγγισή  μας

Ο ειδικός παιδαγωγός δεν είναι το δεκανίκι, δεν είναι το φροντιστηριακό μάθημα. Είναι η γέφυρα ανάμεσα στην μαθησιακή εκπαιδευτική και κοινωνική καθημερινότητα του μαθητή.

Είναι εκείνος που θα τον εκπαιδεύσει  σε στρατηγικές και σε ικανότητες που ενυπάρχουν μέσα στον ίδιο.

Η γνώση φυσικά συνδέεται στενά με την επίλυση προβλημάτων καθημερινής ζωής. Και το σχολείο είναι ένας τέτοιος κήπος προβλημάτων και γνώσης με κύριο μοχλό τις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους.

Αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος εκπαίδευσης παιδιών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ) κάτι που δυστυχώς δε συμβαίνει πάντα ή δεν αποτελεί κυρίαρχο στόχο του προγράμματος παρέμβασης. Και αν πάλι τίθεται ως αδιαμφισβήτητη προτεραιότητα βλέπουμε ότι σπάνια υλοποιείται στην πράξη. Αυτό συμβαίνει επειδή η βαρύτητα των προγραμμάτων ΕΕΑ συνήθως δίνεται σε μαθησιακές δεξιότητες και όχι στην  κοινωνική γνωστική εκπαίδευση μέσω των σχέσεων και της αποτελεσματικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των παιδιών.

Ο ειδικός παιδαγωγός έχει ευθύνη να  ενισχύει και εκπαιδεύει το παιδί να μειώσει τη ψαλίδα της γνωστικής απόκλισης σε όλο το φάσμα της λειτουργίας του μέσα στο σχολείο και  σε σχέση  πάντα με  τον μ.ο. ανάπτυξης των συνομηλίκων μέσα από την ενδυνάμωση της κοινωνικής του ταυτότητας.

Η δουλειά μας

Εργάζομαι 30 χρόνια στην ιδιωτική  προσχολική εκπαίδευση. Η γενική εκπαίδευση ήταν η αρχική μου δραστηριότητα. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την ειδική αγωγή όταν διαπίστωσα πως το νηπιαγωγείο είναι ένας χώρος όπου συχνά συμβαίνουν αυθαίρετες εκτιμήσεις και για την αναπτυξιακή πορεία κάποιων παιδιών αλλά ταυτόχρονα και ο χώρος όπου υπάρχουν οι περισσότερες δυνατότητες εξέλιξης τόσο για τα τυπικά παιδιά όσο και για εκείνα  με αναπτυξιακές διαταραχές ή άλλες αποκλίσεις. Συχνά όμως αυτές οι διαφορές τα θέτουν στην κατηγορία της επικινδυνότητας για αποκλεισμό από  παρέες των συνομηλίκων μέσα στο σχολείο με αρνητικές συνέπειες για τη ζωή τους.

Επιπλέον, η έγκυρη πρώιμη  ανίχνευση  συνιστά αποτελεσματικό εργαλείο  σε περιπτώσεις όπου παιδιά στην προσχολική βαθμίδα  φαίνεται να  βρίσκονται σε επικινδυνότητα ώστε  να παρουσιάσουν  μαθησιακές δυσκολίες.

            Αξιολογούμε με έγκυρα επιστημονικά ψυχομετρικά  εργαλεία* τα παιδιά  προσχολικής και  πρωτοσχολικής ηλικίας

            Με βάση το προφίλ του παιδιού σχεδιάζουμε και υλοποιούμε εξειδικευμένα προγράμματα παρέμβασης ατομικά αλλά και ομαδικά (αυλή, διάλειμμα, παρέες συνομηλίκων, ελεύθερο παιχνίδι μέσα στην τάξη) αλλά και εξατομικευμένα

            Σχεδιάζουμε προγράμματα ανάπτυξης και καλλιέργειας του λόγου με στόχο την αποτελεσματική επικοινωνία και αλληλεπίδραση του παιδιού

            Με στόχους την ενεργοποίηση κινήτρων και την ενίσχυση της ταυτότητας του μαθητή, επιδιώκουμε να πετύχουμε την ουσιαστική ένταξή του στην ομάδα, στο μέτρο που επιτρέπουν οι δυνατότητες του παιδιού

            Αναλαμβάνουμε μελέτη και υποστήριξη παιδιών δημοτικού με επικέντρωση στις στρατηγικές μάθησης ώστε το παιδί να γίνει αποτελεσματικά λειτουργικό μέσα στην τάξη και να αποκτήσει παράλληλα  υπευθυνότητα και αυτονομία κατά τη διάρκεια της μελέτης στο σπίτι

            Αναλαμβάνουμε την ενίσχυση του παιδιού προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας (αξιολόγηση – παρέμβαση) στο σχολικό πλαίσιο και  μέσα στις ομάδες συνομηλίκων (διάλειμμα)

* Λ-α-Τ-ω Ψυχομετρικό Κριτήριο Γλωσσικής Επάρκειας, Detroit Test Μαθησιακής Επάρκειας, Κριτήριο Πρώιμης Μαθηματικής Επάρκειας της Ουτρέχτης